Doel
Wat
verbindt ons? | Waarom in
Utrecht? | Betekenis Europakreuz
Wat
verbindt ons?
We houden van Italiaanse pizza’s, Duitse auto’s,
Zweeds design, Spaanse architectuur, Franse keuken, Zwitserse chocolade
en uurwerken, Belgische bieren, Nederlandse kaas, Noorse zalm, Ierse
rock bands en Britse Charol Evensongs & Pups…..
We bezoeken graag Spaanse stranden, Schotse lochs, Oostenrijkse
skipistes, Kroatische kustlijnen, Noorse fjorden, Finse sauna’s,
de Nederlandse Floriade en Hongaarse baden……..
We raken opgewonden van Wimbledon, Champions League, Tour de France,
Giro d’Italia, Eurovision, zeslanden rugby, Europese festivals
……
We
waarderen Europese kunst & muziek, kastelen & kathedralen,
de Utrechtse Dom, musea & paleizen, rivieren en meren, bergen
en valleien …….
We plukken de vruchten van het Europese net van hoge snelheidstreinen,
autosnelwegen, luchtverkeer en open grenzen……
En last but not least: we appreciëren Europa’s spirituele
erfenis van waarden als rechtvaardigheid, menselijke waardigheid,
gelijkheid, solidariteit, verdraagzaamheid en barmhartigheid, die
aan de basis liggen van de mensenrechten en van de rechtsstaat.
Dit systeem is het raamwerk voor vrijheid en democratie.
De meeste volken vieren hun nationale identiteit op speciale dagen,
bijvoorbeeld:
-
De Fransen vieren Quatorze Juillet (viering eerste verjaardag
van de bestorming van de Bastille, een patriottisch feest op 14
juli 1790 om de eenheid van Frankrijk te benadrukken);
- De
Duitsers vieren 3 oktober, de Dag van de Duitse eenheid (Duitse
hereniging, 3 oktober 1990);
- De
Nederlanders vieren 27 april, Koningsdag;
- De
Zwitsers vieren 1 augustus (eerste verdragen tussen de drie kantons
Uri, Schwyz en Unterwalden, die kerk vormen van het huidige Zwitserland,
dat in de loop van ruim vijfhonderd jaar is ontstaan);
- De
Finnen vieren 6 december (1917: Finland wordt onafhankelijk van
het Keizerrijk Rusland;
- De
Belgen vieren 21 juli (1831, de eerste koning der Belgen, Leopold
van Saksen-Coburg-Gotha legt de grondwettelijke eed af als koning).
Naties en volken hebben behoefte aan autonomie en gemeenschap. Mensen
zijn relationele wezens. We maken deel uit van iets groters dan
ons zelf, een familie, een gemeenschap, een natie. Zo zijn de Europese
natiestaten deel van een Europees continent, eigenlijk een schiereiland.
Dit beschouwen we als heel vanzelfsprekend. Maar soms zijn mensen
geneigd te kiezen voor ‘ik eerst’, ‘mijn land
eerst’. Toch zijn we beter af als we het primaat bij de ander
leggen en voorrang geven aan het algemeen belang, waar we zelf immers
ook baat bij hebben. En de grote uitdagingen van de toekomst, als
klimaatverandering, energietransitie, gezondheidszorg, defensie
en migratie kunnen alleen door een gezamenlijke aanpak worden opgelost.
Dus
waarom niet een dag om onze verbondenheid te vieren? Een dag om
de rijkdom van de geschiedenis, de cultuur en de schoonheid van
onze omgeving te waarderen? Een dag om te vieren dat we deel uitmaken
van zo’n diverse en rijke gemeenschap?
Welnu, die dag is er!
Die
dag is 9 mei, Europadag!
Waarom
in Utrecht?
|
Op
9 mei 1950 legde Robert Schuman, de toenmalige Franse minister
van Buitenlandse Zaken, zijn beroemde verklaring voor de wereldpers
af waarin hij stelde dat Europa beter af zou zijn als de naties
zouden samenwerken voor het algemeen belang. Dat noemde hij
“the spirit of Europa”. In zijn visie zou Europa,
te beginnen met een economische en industriële agenda
(EGKS, Euratom), uitgroeien tot een gemeenschap van mensen
met gedeelde waarden van gelijkheid, vrijheid, solidariteit
en vrede. Op basis van dit perspectief is de Europese Unie
ontstaan.
Omdat op 9 mei 1950 met de Schuman verklaring het eerste doorslaggevende
initiatief is genomen voor de naoorlogse Europese samenwerking
en eenheid, is tijdens de top van Milaan in 1985 besloten
om jaarlijks 9 mei uit te roepen tot Europadag.
Het
Schumanplan van 9 mei 1950 ligt aan de basis van de Europese
Unie – 9 mei Europadag.
|
Robert
Schuman.
Bron: Audiovisual Service European Commission, 1958. |
Het
Schumanplan was sterk geïnspireerd door een christelijke levensbeschouwing.
De Europese kernwaarden reconciliation, tolerance, subsidiarity
en supranationality zijn diep verworteld in de joods-christelijke
traditie met zijn fundamentele waarden als gerechtigheid, respect
voor de menselijke waardigheid, non-discriminatie, gelijkheid van
man en vrouw, solidariteit, verdraagzaamheid en barmhartigheid (art.
I-2 van de Europese Grondwet). Waarden die door de Verlichting in
het Humanisme zijn overgenomen.
Deze
waarden zijn door Willibrord en Bonifatius met hun Keltisch christendom
naar Utrecht gebracht. In 695 werd Willibrord door paus Sergius
I tot de eerste aartsbisschop van de Friezen geweid. Willibrord
heeft op het huidige Domplein in Utrecht de eerste aan Sint-Maarten
geweide kerk gebouwd, de inmiddels verdwenen Sint-Salvatorkerk.
Vervolgens zijn daar de Romaanse Dom (1023) en later de gotische
Dom (1254) gebouwd, de oudste kathedraal van de Nederlanden. Daarna
zijn drie vredesverdragen in Utrecht gesloten die impact hebben
gehad op de staatkundige ontwikkeling van Europa (1474 en 1713)
en de Unie van Utrecht (1579) en de Vrede van Utrecht (1713). Met
deze feiten in het collectief geheugen kan Utrecht worden beschouwd
als onderdeel van de bakermat en van de kernwaarden van Europa.
Utrecht - onderdeel van de bakermat en van de kernwaarden
van Europa.
Door de polarisatie in het publieke debat, het versnipperde politieke
landschap en door de oorlog aan de oostflank van Europa staan democratische
waarden onder druk. Nu
de idealen van Robert Schuman en de kernwaarden van Europa uit het
discours zijn verdwenen, is Utrecht een goede plaats om deze waarden
opnieuw te articuleren, en een impuls te geven aan het publieke
debat over de toekomst van Europa.
We
zijn op 1001 manieren onderling afhankelijk en verbonden met elkaar
geworden, onherroepelijk.
Door ieder jaar op 9 mei programma met een regionaal en landelijk
ambitieniveau aan te bieden, wil het Comité Europadag Utrecht
invulling geven aan de viering van Europadag en daarmee het Europees
burgerschap versterken. Het Comité Europadag Utrecht is sinds
2022 een werkgroep van Stichting Utrechts Platform voor Levensbeschouwing
en Religie (UPLR). In het UPLR zijn alle grote levensbeschouwingen
vertegenwoordigd, inclusief de humanisten.
Met een jaarlijks programma op 9 mei Europadag bouwt
het Comité Europadag Utrecht aan een gemeenschap van menselijke
waarden en stimuleert daarmee het Europees burgerschap.
9
mei, Europadag, een dag om te vieren!
Betekenis
Europakreuz
Het
afgebeelde Europakreuz te Linz is een schoolproject van de HTL –
Wels, Partner in Educatie en Techniek. Het kruis is samengesteld
uit losse elementen en is 5 meter hoog. Ieder element symboliseert
een lidstaat van de Europese Unie en heeft een identieke vorm en
gelijke afmetingen. Hiermee worden de gelijkheid, de eenheid en
de onderlinge banden van de staten van de Europese Unie onderstreept.
Lees
verder
|